Άποψη της Πωγωνιανής από τον Άγιο Αθανάσιο
Η
Πωγωνιανή ή αλλιώς
Βοστίνα, όπως είναι το παλαιό της όνομα, είναι ένα ακριτικό χωριό σε απόσταση 67 χλμ από τα
Ιωάννινα, χτισμένο σε υψόμετρο 750 μ. στο όρος
Μπόζοβο. Βρίσκεται 15 χλμ βορειοδυτικά του
Δελβινακίου, κοντά στα σύνορα με την
Αλβανία.
Εκτιμάται ότι οι μόνιμοι κάτοικοι της Πωγωνιανής ανέρχονται στους 80
περίπου. Εντούτοις σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός
ανέρχεται στους 478 κατοίκους. Η κύρια ασχολία τους είναι η
κτηνοτροφία.
Παρ' όλα αυτά διαθέτει γυμνάσιο και λύκειο, στο οποίο όμως η πλειοψηφία
των μαθητών αποτελείται από μετανάστες της Βορείου Ηπείρου.
Ιστορία
Αρχιεπισκοπή της
Ηπείρου, της οποίας η ίδρυση αποδίδεται στον αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο τον Πωγωνάτο
(668-685). Τα όριά της δεν είναι γνωστά, διατηρήθηκε όμως επί αιώνες
και ο Μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος (1661-1714) στο βιβλίο του
Γεωγραφία παλαιά και νέα
αναφέρει ότι "τα χωριά της Πωγωνιανής έχουσι θρόνον αρχιεπισκόπου". Στα
τέλη του 1774 οι συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή από την
ληστρική δράση των Αλβανών οδήγησαν στην μεταφορά της έδρας της
αρχιεπισκοπής στο
Βουκουρέστι. Το 1834 ιδρύθηκε η Μητρόπολη Βελλάς και Πωγωνιανής και αργότερα η περιοχή συγχωνεύθηκε εκκλησιαστικώς με άλλες. Κατά τον
Τρύφωνα Ευαγγελίδη στην Μονή Μολυβδοσκεπάστου λειτουργούσε σχολείο τον 17ο αιώνα.
Οικοτροφείο
Από τις αρχές του περασμένου αιώνα, όταν η Πωγωνιανή ήταν το
κεφαλοχώρι
της περιοχής, πολλά παιδιά από φτωχές οικογένειες έρχονταν να φοιτήσουν
στα σχολεία του χωριού, διαμένοντας στο οικοτροφείο. Παρότι σήμερα το
χωριό έχει σχεδόν ερημωθεί, το οικοτροφείο συνεχίζει να επιτελεί το
λειτούργημά του στεγάζοντας τα παιδιά από τη
Βόρεια Ήπειρο. Παράλληλα αποτελεί μία καλή λύση μπρος στο φάσμα της ανεργίας που αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι κάτοικοι.
